Conflicttaal
Wat is een koud conflict?
Koude conflicten zijn stille, onderhuidse spanningen die niet openlijk worden uitgesproken, maar wel relaties en samenwerking ondermijnen. In organisaties komen koude conflicten vaak voor wanneer medewerkers vermijden om problemen te benoemen. Het lijkt rustig, maar onder de oppervlakte groeien frustraties, wantrouwen of passieve weerstand. Hierdoor worden werkprocessen stroperig en gaat energie verloren. Typische symptomen zijn vermijding, sarcasme, terugtrekken of niet-uitgesproken ergernissen. Het bespreekbaar maken van deze spanning is vaak een eerste stap naar herstel. Het doorbreken van stilte vraagt een veilige context en soms expliciete contractering.
Wat is een warm conflict?
Warme conflicten zijn openlijke, emotioneel geladen botsingen tussen partijen. Ze kenmerken zich door zichtbare spanning, verhitte communicatie en sterke emoties. In organisaties worden warme conflicten vaak zichtbaar in vergaderingen, teaminteracties of directe confrontaties. Ze zijn intens en kunnen snel escaleren, maar hebben ook het voordeel dat de spanningen niet verborgen blijven. Daardoor is er meer kans dat ze bespreekbaar worden en tot verandering leiden.
Wat betekent "escalatie"?
Escalatie is het proces waarbij een conflict intensiever, emotioneler en destructiever wordt. Partijen verliezen focus op de inhoud en richten zich steeds meer op elkaar als tegenstanders. Escalatie is een poging om de spelregels van het conflict te veranderen om zo controle over de situatie te kunnen krijgen. en de ander buiten spel te zetten. Escalatie vergroot de kans op blijvende schade.
Wat betekent "de-escalatie"?
De-escalatie is het proces waarbij de intensiteit van een conflict wordt verminderd. Het gaat om het terugbrengen van spanning, zodat ruimte ontstaat voor dialoog en herstel. De basis voor de-escalatie is het brengen van rust en voorspelbaarheid door het maken van afspraken over de manier waarop met het conflict zal worden omgegaan. Het is een eerste stap naar het herstel van het minimale vertrouwen dat nodig is om het werkelijke gesprek aan te kunnen gaan.
Wat is polarisatie?
Polarisatie is het proces waarin verschillen tussen groepen of personen uitvergroot worden, waardoor een wij-zij-denken ontstaat. In organisaties kan polarisatie ontstaan tussen afdelingen, functies of identiteitsgroepen. Polarisatie en kampvorming gaan hand in hand.
Wat is discursieve dominantie?
Discursieve dominantie verwijst naar gedrag dat er in een welbepaalde sociale context toe leidt dat bepaalde ideeën, normen en waarden als vanzelfsprekend en onbetwistbaar worden gezien.
Taal en taalgebruik zijn daarbij de dragers: ze vormen een onzichtbare en vaak bijzonder subtiele bron van macht die doordringt tot in de diepste lagen van de psychologische beleving.
Vakjargon
Wat is bemiddeling "Sensu Stricto"?
Bemiddeling sensu stricto is de juridisch erkende vorm van bemiddeling zoals omschreven in het Gerechtelijk Wetboek. De bemiddelaar begeleidt partijen naar een vrijwillige en evenwichtige overeenkomst onder de vorm van een juridische dading. In organisaties speelt bemiddeling sensu stricto vooral bij arbeidsconflicten die vatbaar zijn voor een dading: bijvoorbeeld ontslag, contractbreuk of loon. Deze vorm van bemiddeling is formeel, met duidelijke rollen en wettelijke kaders.
Wat is verzoening?
"Verzoening" zoals beschrijven in de Welzijnswet, is een gesprek dat gericht is op het herstel van de relatie tussen medewerkers. Het gaat vooral over het herstel van wederzijdse erkenning en waardering binnen de formele arbeidsrelatie met het oog op een verbeterde samenwerking. Afspraken kunnen binnen de arbeidsovereenkomst worden geformaliseerd en opgevolgd.
Wat is een psychosociaal geschil?
Een psychosociaal geschil is een term die verwijst naar een conflict dat valt binnen het kader van de welzijnswet, bijvoorbeeld rond pesten, stress of ongewenst gedrag. De Welzijnswet voorziet in informele en formele procedures. De keuze voor de procedure wordt bepaald door de aard en de ernst van de melding en de voorkeuren van de verzoeker die de melding doet.
Wat is procesconsultancy?
Procesconsultancy is een begeleidingsvorm waarbij de consultant of bemiddelaar het proces structureert, zonder inhoudelijke oplossingen aan te dragen. Procesconsultancy onderscheidt zich uitdrukkelijk van andere vormen van consulting omdat de consultant niet functioneert als een inhoudelijk expert of als uitvoerder, maar als facilitator van het proces. dat vaak de vorm krijgt van een leertraject of actieonderzoek.
Wat is een actieonderzoek?
Een **actieonderzoek** is een cyclisch proces van plannen, handelen, observeren en reflecteren, waarbij een team zelf onderzoekt hoe problemen ontstaan en tegelijk stappen zet om ze op te lossen. De **facilitator** begeleidt dit proces zonder oplossingen op te leggen: hij zorgt voor structuur, stimuleert reflectie en bewaakt de actieve betrokkenheid van iedereen. Essentiële **eigenschappen** zijn neutraliteit, luistervaardigheid, procesgericht denken, het creëren van veiligheid en vertrouwen, en het versterken van gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Wat is intervisie?
**Intervisie** is een gestructureerde vorm van collegiaal overleg waarbij professionals samen hun werkervaringen en casussen bespreken om inzichten te verdiepen en nieuwe oplossingen te vinden. Het draait om leren **van en met elkaar**, in een sfeer van gelijkwaardigheid, vertrouwelijkheid en openheid.
Wat is supervisie?
**Supervisie** is een begeleidingsvorm waarbij een individu of een team onder leiding van een ervaren supervisor reflecteert op het werk en professioneel handelen. Het doel is zelfinzicht, competentieontwikkeling en het vinden van een eigen stijl in complexe situaties.